
Esther komt naar mij toe voor een kennismaking. Ze werkt inmiddels twee maanden bij haar nieuwe werkgever. Bij een teamontwikkeltraject van haar afdeling vulde ze onlangs een kleurentest in. Haar nieuwe leidinggevende was blijkbaar geschrokken van de uitkomsten en had haar meegedeeld: “Jij bent paars, dus je moet op coaching.” Als ik Esther zie, is ze beduusd en van slag door de hele situatie.
Er zijn allerlei kleurentesten in omloop. In het allerbeste geval zijn ze valide en betrouwbaar. Helaas zijn de testen van beperkte kwaliteit veruit in de meerderheid. Die blinken door hun gelikte opmaak vaak uit qua uitstraling. Maar het inhoudelijke fundament is meer dan twijfelachtig, waardoor ze een compleet verkeerd beeld en gesprek daarover uitlokken. Garbage in, garbage out.
Naast de slechte kwaliteit van dit soort testen, zie ik ook vaak gebeuren dat testresultaten niet juist worden geïnterpreteerd. Ondanks dat hr-afdelingen en leidinggevenden dikwijls een aantal dagen getraind worden in zulke methodieken, waarbij grif betaald wordt voor een vragenlijst plus rapportage, wil dat niet zeggen dat ze de test goed weten in te zetten. Vaak met verstrekkende gevolgen.
Esther zou dus paars zijn. En wat paars bij haar leidinggevende oproept: traditioneel, conservatief, op beheer gefocust, niet verandergericht en -bereid. Ik bekijk de test en de uitkomsten. Deze kleurentest gaat specifiek over haar drijfveren – wat haar motiveert – en niet over persoonlijkheid of werkeffectiviteit – wat ze kan. Het enige wat deze kleur paars wat mij betreft zegt, is dat ze graag een gevoel van thuis, van geborgenheid en harmonie ervaart op het werk.
Ik voer een uitgebreid gesprek met Esther en ze vult een aantal van onze vragenlijsten in. Uit de combinatie van het gesprek en de vragen blijkt dat Esther een exploratieve, visionaire en op de toekomst gerichte vrouw is die graag in harmonie samenwerkt. En dat ze juist niet conservatief is in haar denken en doen.
Mijn punt? Niet dat ik het bij het juiste eind zou hebben en haar leidinggevende fout zit. Al is het een aardige uitdaging om hierover straks het gesprek nog te voeren met deze leidinggevende, tevens mijn opdrachtgever. Wat ik vooral wil zeggen: wees je bewust van de wijze waarop je mensen ziet, inschat en beoordeelt. Er kan op zoveel momenten ingrijpende ruis op de lijn ontstaan. Voor je het weet, voer je het verkeerde gesprek dat ten koste gaat van mensen en hun loopbaan. En dus ook nadelig is voor de organisatie van de werkgever. We starten uiteindelijk toch met personal coaching. Met als thema ‘zelfwaardering’. Want Esther liet zich wel heel erg makkelijk in een hoek duwen door haar leidinggevende. Daar zit bij haar een hardnekkig patroon. En die kleuren, daar praten we niet meer over.
Dit verhaal is ook te lezen in het boek Daarom doen ze dat, van Danny Mullenders. Daarin kijk je mee over de schouder van de psycholoog.

Daarom doen zet dat
In Daarom doen ze dat geeft psycholoog en bestsellerauteur Danny Mullenders een inkijkje in de fascinerende wereld achter menselijk gedrag op de werkvloer: te grote ego’s, Calimero’s, paradijsvogels, bizarre organisatiesessies en verrassende of irrationele keuzes. Kijk voorbij gedrag en begrijp waarom mensen doen wat ze doen.