Wat als ik je vertel dat meer dan de helft van de automobilisten geen rijbewijs heeft? Waarschijnlijk schrik je … Ongelukken, doden – het zou aan de orde van de dag zijn. Met een totale chaos als gevolg. Gelukkig is dit niet het geval. Maar er is wel iets vergelijkbaars aan de hand: meer dan de helft van de leidinggevenden heeft hier geen enkele training voor gehad. Laat staan een examen gedaan…
Waar we met z’n allen hebben afgesproken dat je alleen aan het verkeer mag deelnemen als je geslaagd bent voor je een theorie – en praktijkexamen, laten we dit uitgangspunt bij leidinggeven links liggen. Daardoor draaien heel veel ongetrainde leidinggevenden aan de belangrijkste knoppen van onze organisaties. De directe gevolgen zijn misschien niet zo heftig als in het verkeer (geen doden, alhoewel ik dit niet durf uit te sluiten) ,de consequenties kunnen wel degelijk rampzalig zijn.
Een goed paard is nog geen goede ruiter
Leidinggevenden beginnen vaak vol goede moed aan hun job. Daar ligt het zeker niet aan. De meesten komen op een leidinggevende plek terecht omdat ze expert zijn in hun vak. Ze presteren goed, hebben inhoudelijk veel kennis en hoppa – we maken er een leidinggevende van. Logisch toch? Maar “Een goed paard is nog geen goede ruiter,” sprak voetbalcoach Co Adriaanse ooit. Datzelfde geldt voor goed presterende medewerkers: inhoudelijke experts zijn niet per definitie goede leidinggevenden. Als leidinggevende heb je andere vaardigheden nodig. Je hebt te maken met medewerkers die je moet faciliteren, je hebt een eigen leidinggevende die van alles van je wil en je hebt een organisatie die een bepaalde richting op beweegt. Anders gezegd: je bent coach, manager en leider ineen. Op dat speelveld speelt een leidinggevende zijn/haar spel. En dat vraagt specifieke vaardigheden van iemand.
Verplichting richting leidinggevenden en organisatie
Dit is waar de verantwoordelijkheid van de werkgever het duidelijkst naar voren komt: Je hebt een verplichting richting je leidinggevenden én de rest van je organisatie om voor een goede begeleiding te zorgen. Dit is essentieel om van deze transitie een succes te maken en om ervoor te zorgen dat nieuwe leidinggevenden kunnen slagen. De realiteit is helaas anders. In het huidige landschap schiet de begeleiding tekort. We leggen iemand zijn/haar functie uit en laten hem/haar in het gunstigste geval een maandje meedraaien met een andere leidinggevende. En dan vinden we dat wij het uitstekend gedaan hebben.
Het zal je niet verrassen dat de feiten anders zijn. Leidinggevenden komen er in veel onderzoeken bekaaid vanaf. Ze worden structureel als niet-inspirerend gezien en een slechte relatie met een leidinggevende prijkt steevast bovenaan de lijstjes met redenen voor medewerkers om op zoek te gaan naar een andere baan. Gek genoeg vinden leidinggevenden zelf dat ze behoorlijk goed presteren. Je zou kunnen zeggen dat ze van zichzelf vinden dat ze uitstekende chauffeurs zijn terwijl de rest van het verkeer zich groen en geel ergert aan hun rijgedrag.
Beste investering
Gelukkig is er goed nieuws. Een groot deel van wat bij leiderschap komt kijken, zo’n 70%, is aan te leren. Een klein deel, zo’n 30%, is aangeboren. Dit houdt in dat je met de juiste begeleiding behoorlijke stappen in de goede richting kunt zetten. Organisaties die zich dit realiseren en investeren in het begeleiden van nieuwe leidinggevenden, onderscheiden zich van organisaties die dat niet doen. Leidinggevenden zijn de smeerolie van je bedrijf. Ze hebben een doorslaggevende invloed op zaken als werkgeluk, omzet, klanttevredenheid en vrijwillig verloop. Investeren in je leidinggevenden is dus investeren in je hele organisatie. Het is daarmee een van de beste investeringen die je kunt doen. Maar buiten de impact die dit op je resultaten kan hebben, vind ik dat je het moreel verplicht bent. Verplicht aan je leidinggevenden omdat ze de juiste begeleiding te bieden en verplicht aan de rest van je organisatie omdat iedereen recht heeft op een goede leidinggevende. Daarom pleit ik ervoor dat we leidinggevenden zorgvuldig begeleiden. Misschien is een ‘rijbewijs’ zo’n slecht idee nog niet…
Help/Hoera, ik ga leidinggeven!
Met Help/Hoera, ik ga leidinggeven! zorg je in drie simpele stappen voor de perfecte start als leidinggevende. Want juist die start is zo belangrijk. Die bepaalt namelijk voor een groot deel hoe succesvol je wordt in je nieuwe rol als leidinggevende. Je kunt dus maar beter goed voorbereid zijn. En dat is precies waar dit boek je bij helpt.